غربال نیمهتمامها
شرکت خدمات دریایی psdarya تقدیم میکند:
دنیای اقتصاد: فهرست پروژههای نیمهتمام و جدید قابل واگذاری به بخش خصوصی در دو سطح «ملی» و «استانی» رونمایی شد. مجموع پروژههای نیمهتمام برابر با 3 هزار و 935 طرح است که براساس گردآوری صورت گرفته 1049 طرح مشمول طرحهای ملی و 2886 طرح نیز به طرحهای استانی اختصاص داشته است. در فهرست منتشر شده پروژههای نیمهتمام و جدید قابل واگذاری به بخش خصوصی جزئیات کامل پروژهها، اعم از میزان پیشرفت فیزیکی پروژهها، منابع مورد نیاز برای اتمام طرحهای نیمهتمام، شیوه مناسب برای واگذاری پروژهها و …در نظر گرفته شده و با این شرایط میتوان گفت فهرست تهیه شده مرجع دقیقی برای واگذاری این طرحها به بخش خصوصی محسوب خواهد شد. شناسایی نزدیک به چهار هزار طرح نیمهتمام و جدید قابل واگذاری با توجه به ماده 27 قانون الحاق صورت گرفته و بر این اساس کارگروه تکمیل و بهرهبرداری پروژههای نیمهتمام دولتی اتاق ایران، با همکاری واحد امور بنگاهها، شوراها و توسعه مشارکتهای مردمی سازمان برنامه، فهرست پروژههای نیمهتمام و جدید قابل واگذاری در سطح ملی و استانی را تهیه کرده و در اختیار بخش خصوصی قرار داده است. در فهرست جدید در کنار طرحهای نیمه تمام شاهد درج طرحهای جدید و طرحهای تکمیل شده نیز هستیم. همچنین در شیوه قبلی کارفرمای پروژه، عمدتا با برگزاری مناقصه، پیمانکاری که قابلیت که قابلیت اجرای کار با قیمت پایینتر را داشت، انتخاب میکرد و پروژه با پول نفتی که در خزانه دولت بود، وارد فاز اجرایی میشد؛ اما از این به بعد این سیستم، جز در تعداد محدودی از پروژهها، قابلیت واگذای نخواهد داشت. از سوی دیگر در سیستم گذشته یا همان نظام پیمانکاری (اعم از پیمانکاری صرف یا EPC) منابع مورد نیاز پروژه از سوی کارفرما در اختیار پیمانکار قرار میگرفت، اما در واگذاریهای جدید، نظام پیمانکاری با اضافه شدن فاینانس به آن به سیستم (EPCF) تبدیل شده و بخش خصوصی باید بتواند در تأمین منابع پروژهها از مسیر فاینانس نیز وارد شود.
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، اکنون در فهرست ارائه شده از پروژههای نیمهتمام کشور، جزئیات ضروری پروژهها، از عنوان پروژه، کاربری و دستگاه اجراکننده آن، میزان پیشرفت فیزیکی و اعتبار مورد نیاز برای اتمام قید شده است، ضمن اینکه شیوه مناسب برای واگذاری هر پروژه نیز بنا به پیشنهاد کارشناسان همان حوزه در دستگاه اجرایی در این فهرست برای اغلب پروژهها پیشنهاد شده است که البته بخش خصوصی میتواند آن را تغییر دهد.
از سوی دیگر در فهرست منتشر شده برای طرحهایی که در سطح ملی قرار میگیرند در کنار عنوان طرح و پروژه، استانهایی که این طرحها و پروژهها در آنها قرار دارند نیز درج شده و درصد پیشرفت فیزیکی طرحها و برآورد هزینه نیز مدنظر قرار گرفته است؛ اما برای طرحهایی که در سطح استانی تعریف شدهاند در کنار موارد مذکور روشهای واگذاری نیز قید شده که در این خصوص میتوان به «واگذاری به روش BOT»، «اجاره»، «فروش» «اجاره مدیریت(نگهداری و بهرهبرداری یا پرداخت اجاره»، «سرماایگذاری مشترک (براساس سهمالشرکه)، «(ساخت یا بازسازی، بهرهبرداری، پرداخت اجاره و انتقال)/BOLT/ROLT»، «واگذاری امتیاز/ بیع متقابل(تأمین مالی، ساخت و بهرهبرداری از سوی طرف خصوصی به همراه حق استفاده از محصول پروژه)»، «انتقال مدیریت»، «قرارداد اجاره (بیش از یک سال)»، «واگذاری مدیریت»، «روش جدید»، «فروش به شرط تملیک»، «اجارهف ساخت و بهرهبرداری»، «واگذاری مدیریت(مدیریت نگهداری و بهرهبرداری بدون پرداخت اجااره)» و … اشاره کرد.
(B.O.T)(یا ساخت، بهرهبرداری و انتقال واگذاری) به قراردادهایی گفته می شود که در آن شرکت یا شرکتهایی در قبال امتیازاتی، اقدام به اجرای پروژههای سنگین(به لحاظ مالی) کرده، مدت محدودی از پروژژه اجرا شده، منتفع شده و سپس پروژه را به طوری که امکان فعالیت کامل را داشته باشد، بلاعوض به طرف دیگر که – عموما دولت یا شرکتهای وابسته به دولت است انتقال میدهند.
به گفته کارشناس واگذاری پروژههای نیمهتمام دولتی اتاق ایران، روشهای پیشنهادی، شیوههایی است که به نظر میرسد بخش خصوصی بهتر میتواند در چارچوب آنها پروژههای نیمهتمام را فاینانس و اجرا کند، اما این روشها فقط در حد پیشنهاد است و بخش خصوصی میتواند پس از مطالعات کارشناسی، روشهای دیگری را انتخاب کند.
چگونگی تهیه فهرست
درخصوص چگونگی تهیه فهرست جدید طرح نیمهتمام، نیما امینیات با بیان اینکه برای ایجاد تغییر در هر سیستمی نمیتوان به صورت افتخاری وارد عمل شد، گفت: دولت براساس ماده(27) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و بند الف تبصره 19 قانون بودجه 96 کشور، تسهیلاتی را برای سیستمهای واگذاری در نظر گرفته است که براساس آن پیمانکار برای هر پروژه باید حداقل 20 درصد آورده داشته باشد و دولت نیز 25 درصد از منابع مورد نیاز اجرای آن را به صورت تسهیلات بدون سود به بانک، پرداخت میکند تا بانکها بتوانند با نرخ سود پایینترین در مورد فاینانس و تأمین مالی پروژه، پیشنهاد بهتری را به سرمایهگذار ارائه کنند.
امینیان میگوید: مهمترین موضوع این بود که پروژههای نیمهتمام موجود در سطح کشور با الگوی واگذاری طبق ماده 27 شناسایی شود، بر این اساس کارگروه تکمیل و بهرهبرداری پروژههای نیمهتمام دولتی اتاق ایران، لیست پروژههای نیمهتمام و جدید قابل واگذاری در سطح ملی و استانی را تهیه کرده و در اختیار بخش خصوصی قرار داده است.
به گفته وی در این فرآیند، سازمان برنامه و بودجه از دستگاههای اجرایی مختلف خواسته تا پروژههای نیمهتمام یا جدید را اعلام کنند و این اطلاعات در کارگروهی که به همین منظور در اتاق ایران شکل گرفته غربال شده و اطلاعات آن تا حد ممکن به شیوهای تنظیم شده که بتواند به پیمانکاران بخش خصوصی برای گرفتن این پروژهها کمک کند.
امینیان با اشاره به اینکه تاکنون اجرای پروژهها از طریق اجرای پروژهها از طریق مناقصه و با پایینترین قیمت به بخشهای غیردولتی سپرده میشدند، میافزاید: واگذاریهای فعلی با مذاکره انجام میگیرد و از این طرق گزینه مناسب برای اجرای پروژه انتخاب میشود و حتی شرکتهای میتوانند به صورت مشارکتی وارد کار شوند.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد/ شماره 4194