خدمات دریایی؛تحقق برداشت نفت از آخرین میدان مشترک غرب کارون
شرکت خدمات دریایی psdarya تقدیم می‌کند:
میدان یاران با 2 میلیارد بشکه نفت در جا از میدان‌های مشترک نفتی ایران با عراق است که توسعه آن با تحریم‌های سختگیرانه علیه صنعت نفت ایران همزمان شد و به همین دلیل، توسعه با اتکا به توان شرکت‌های داخلی پیش رفته است. این میدان به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است که بخش جنوبی آن، تنها میدان به تولید نرسیده غرب کارون به شمار می‌رود.
راهبرد وزارت نفتی مبنی بر اولویت توسعه میادین مشترک در غرب کارون هم منتهی به نتایج قابل قبولی شد؛ به طوری که هم‌اکنون ظرفیت تولید میدان‌های «آزادگان جنوبی»، «آزادگان شمالی»، «یادآوران» و «یاران شمالی» (میدان‌های مشترک غرب کارون) در مجموع به حدود 300 هزار بشکه در روز رسیده است. همین چند روز قبل بود که خبر رسید برداشت نفت از میدان «یاران جنوبی» هم با موفقیت آغاز شد.
آبان‌ماه سال 1395 بود که فاز نخست طرح توسعه میدان «آزادگان شمالی»، فاز نخست طرح توسعه میدان «یادآوران» و طرح توسعه میدان «یاران شمالی» با حضور ریاست جمهوری به بهره‌برداری کامل رسید و ظرفیت تولید نفت غرب کارون از حدود 70 هزار بشکه در روز در زمان پایان کار دولت دهم، به بیش از 270 هزار بشکه افزایش یافت.
میدان یاران نیز همانند آزادگان به دو میدان «یاران شمالی» و «یاران جنوبی» تقسیم شده که براساس برنامه‌ریزی‌ها قرار است توسعه این میدان به طور یکپارچه در قالب قراردادهای جدید نفتی دنبال شود.
میدان «یاران شمالی» را می‌توان نخستین میدان مشترک نفتی قلمداد کرد که در قالب قرارداد بیع متقابل با پیمانکاران ایرانی به سرانجام رسیده است. در مین میدان‌های مشترک غرب کارون، میدان «یاران شمالی» به لحاظ حجم ذخایر «نفت درجا» کوچکترین میدان به شمار می‌رود؛ اما کوچک بودن این میدان سبب نشد که وزارت نفت طرح توسعه آن را از اولویت‌های خود خارج کند؛ توسعه این میدان از همان ابتدای دولت یازدهم در اولویت بود و این طرح در آبان ماه سال 95 با ظرفیت تولید 30 هزار بشکه نفت در روز به بهره‌برداری رسید.
موافقت‌نامه اصولی(HOA) طرح توسعه میدان «یاران شمالی» ابتدای آذرماه 1390 میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پرشیا امضا شد و سپس این موافقت‌نامه به قرارداد بیع متقابل بدل شد. شرکت مهندسی و توسعه نفت(متن)، کارفرمای توسعه این میدان نفتی به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران، با استفاده از منابع داخلی خود توسعه این پروژه را برعهده گرفت.
براساس قرارداد امضا شده میان شرکت متن و شرکت نفت و گاز پرشیا، برداشت نفت از «یاران شمالی» باید به 30 هزار بشکه در روز می‌رسید. از آنجا که شرکت نفت و گاز پرشیا، نخستین تجربه خود را در قالب پیمانکار اصلی توسعه یک میدان مشترک بر عهده داشت، تولید زودهنگام از میدان هم در برنامه گنجانده شد تا پیش از بهره‌برداری از فاز نخست میدان، برداشت نفت از آن آغاز شود.
اگرچه پروژه در ابتدا مقداری تاخیر داشت و در ادامه راه هم به دلیل تحریم‌ها، مشکلات فراوانی در نقل و انتقال پول و کالا به وجود آمد، با این حال «یاران شمالی» نسبت به پروژه‌های غرب کارون در دولت یازدهم پیشرفت خوبی داشت و حتی در مواردی هم از برنامه جلوتر بود به طوری که طرح توسعه این میدان از نظر زمان و سرعت حفاری در غرب کارون رکورددار عنوان شده است. بیش از 70 درصد از کالاهای تأمین شده در اجرای این پروژه از سازندگان داخلی تأمین شده است.
همچنین حدود 1400 نفر در طرح توسعه «یاران شمالی» فعالیت کردند که 87 درصد از این افراد بومی منطقه بودند؛ موضوعی که وزارت نفت طی سال‌های اخیر تلاش کرده بیش از گذشته بر آن تمرکز کند و به موازات توسعه میدان، سبب اشتغال‌زایی مردم منظقه شود. از سوی دیگر، یاران جنوبی، آخرین میدان مشترک غرب کارون خواهد بود که به تولید نفت می‌رسد.
این میدان نفتی یکی از میادین مشترک با عراق است که در غرب رودخانه کارون در فاصله 130 کیلومتری جنوب غربی اهواز واقع شده است. موقعیت مخزن این میدان میان میدان نفتی آزادگان جنوبی و میدان مجنون عراق واقع شده است. میزان نفت در جای این میدان 645 میلیون بشکه است که در 2 لایه سروک و گدوان قرار دارد و منابع مالی توسعه این میدان مشترک از محل منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران تأمین می‌شود.
طبق مصوبه اولیه، هدف از توسعه «یاران جنوبی» تولید 50 تا 60 هزار بشکه نفت در روز و 60 میلیون فوت مکعب گاز با حفاری 30 حلقه چاه بود؛ این در حالی است که جدیدترین اطلاعات این میدان نشان داد یکی از لایه‌های «یاران جنوبی» ظرفیت مناسبی برای تولید ندارد. بر این اساس، میزان تولید نفت هدف‌گذاری شده در میدان «یاران جنوبی» به 25 هزار بشکه در روز کاهش یافت و با اطلاعات جدید به دست آمده، برنامه‌ریزی‌های توسعه میدان نیز تغییر کرد. قبلا همه برنامه‌ها براساس تولید روزانه 50 تا 60 هزار بشکه تدوین شده بود.
از آنجا که «یاران جنوبی» با منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران توسعه می‌یابد، در ابتدا با مشکل تأمین مالی مواجه بود اما این مشکل رفع شد. برداشت زودهنگام نفت از میدان «یاران جنوبی» در همین چند روز قبل با ظرفیت 10 هزار بشکه در اوایل آذرماه امسال شروع شد و سپس فرآیند افزایش ظرفیت تولید با سرعت 25 هزار بشکه در روز ادامه خواهد یافت.
البته در مهرماه سال 95 نخستین موافقت‌نامه اصولی(HOA) در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت و نفت و گاز پرشیا برای توسعه میدان یاران امضا شد و براساس آخرین تصمیم‌گیری‌ها قرار است این میدان مشترک از سوی شرکت نفت و گاز پرشیا توسعه داده شود.
نفت تولید شده در یاران جنوبی پس از استخراج به منیفولد‌های میدان آزادگان جنوبی انتقال داده می‌شود سپس همراه با نفت آزادگان جنوبی عازم مبادی صادرات می‌شود.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد/ شماره 4204
